Bijen tegen klimaatverandering

Na het slechte jaar 2021 door natte weersomstandigheden zag het jaar 2022 er veel beter uit voor bijen en imkers met een goede voorjaarshoningoogst.

Maar het weer heeft dit jaar opnieuw grote gevolgen gehad voor bijenvolken en wilde bestuivers door de droogte deze zomer.

Door de hoge temperaturen drogen waterbronnen op en worden ze veel schaarser. In één week tijd kan een bijenkorf tot 100 liter water verbruiken. Door dit watergebrek moeten de bijen langere afstanden afleggen om water te vinden, waardoor ze vermoeider worden.

Maar het probleem ligt vooral in het gebrek aan voedselbronnen. In tijden van droogte hebben planten het moeilijker om te groeien en drogen ze snel uit. Tijdens deze hete zomer produceerden veel bloeiende planten geen nectar. Bestuivers (bijen, hommels, vlinders, vliegen en kevers) bleven daardoor verstoken van voedsel.

Zonder voedsel om te verzamelen, zijn de honingbijen gedwongen hun reserves, die werden opgeslagen om de winter door te komen, uit te putten. Geconfronteerd met honger, vermindert de koningin haar eileg. Deze vermindering van het broed resulteert in een daling van de bijenpopulatie, wat een rechtstreekse invloed heeft op de nectar- en stuifmeelvoorraad van de foerageerders.

Zoals boeren hun vee deze zomer hooi moesten voeren, moesten veel imkers hun kolonies voederen.

Ten slotte is de droogte niet het enige probleem waarmee bijen deze zomer te maken hebben gehad. De druk op bijenvolken houdt ook verband met:

Vervuiling (landbouw en industrie);
Varroamijten, de kleine bijenkastmijt;
Aziatische horzels (Vespa velutina)

Een INBO studie in Noord-België toonde een sterke toename van Aziatische horzelpopulaties. Door de zachte winter konden veel individuen overleven en zich vermenigvuldigen. Bij gebrek aan een natuurlijk roofdier is deze Aziatische horzel een invasieve exoot die elk jaar zijn verspreidingsgebied aanzienlijk uitbreidt. Dit vraatzuchtige insect vormt een grote bedreiging voor bijen en andere bestuivers.

De situatie zal waarschijnlijk elk jaar erger worden. Om bestuivers te helpen, zijn verschillende maatregelen mogelijk, zoals de overschakeling op landbouwmethoden die het gebruik van pesticiden verminderen en de diversificatie van voedselbronnen.