Welke verontreinigende stoffen moeten worden gemonitord voor een goede luchtkwaliteit?

Hoewel alle media-aandacht uitgaat naar de uitstoot van CO₂ vanwege de bijdrage ervan aan de opwarming van de aarde, moeten ook andere verontreinigende stoffen in het oog worden gehouden, deze stoffen kunnen voor verschillende problemen zorgen: toxiciteit voor mens en milieu, vermindering van de luchtkwaliteit, toename van het broeikaseffect, … Naast de overlast die deze verontreinigende stoffen veroorzaken, is ook hun levensduur, d.w.z. de tijd die ze nodig hebben om af te breken, een bijkomende factor die bepalend is voor hun gevaarlijkheid.

Bij de meting van de milieukwaliteit worden door BeeOdiversity veel verschillende verontreinigende stoffen opgespoord. Welke zijn het? Wat is het nut om ze te analyseren? Welk(e) gevaar(en) vormen die voor de mens en de biodiversiteit?

Persistente organische verontreinigende stoffen (bekend als POP’s)

De term POP’s verwijst naar een groep stoffen die zeer toxisch zijn voor de mens en het milieu. Ze hopen zich op in de vetweefsels van levende organismen. Ze blijven jaren of zelfs decennia lang bestaan voordat ze in minder gevaarlijke vormen worden afgebroken, verdampen en lange afstanden afleggen in de lucht en het water, ver van hun plaats van oorsprong. Er zijn verschillende soorten POP’s: PCB’s (polychloorbifenylen), dioxinen en furanen, PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) en pesticiden.

PCB’s zijn gechloreerde organische verbindingen met twee ringen waarop chlooratomen in de plaats komen van waterstofatomen. Door hun chemische stabiliteit zijn ze moeilijk biologisch afbreekbaar en hebben ze dus een zeer lange levensduur. Ze worden voornamelijk uitgestoten door diëlektrische vloeistoffen van transformatoren en condensatoren, maar ook door industriële vloeistoffen, hydraulische vloeistoffen en gasturbines. Ze worden ook aangetroffen in kleefstoffen, bepaalde textielproducten, drukwerk en pesticiden. De belangrijkste bron van blootstelling aan PCB’s, die als kankerverwekkend voor de mens zijn ingedeeld, is voedsel: zij worden voornamelijk aangetroffen in producten van dierlijke oorsprong (vis, vlees, eieren, zuivelproducten).

PAK‘s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) zijn moleculen die bestaan uit koolstof- en waterstofatomen. PAK’s worden al vele jaren uitgebreid bestudeerd omdat het verbindingen zijn die in alle milieus voorkomen en een hoge toxiciteit vertonen. Ze zijn natuurlijke bestanddelen van steenkool en olie, maar ontstaan ook bij de onvolledige verbranding van materialen zoals brandstoffen, hout of tabak. Ze zijn aanwezig in lucht, water of voedsel. Evenals PCB’s vindt het overgrote deel van de menselijke blootstelling aan PAK’s plaats via voedsel, voornamelijk dierlijke producten maar ook groenten en fruit.

Dioxinen en furanen zijn een andere groep zeer giftige chemische stoffen. Dioxinen en furanen ontstaan bij diverse verbrandingsprocessen. In sommige gevallen gebeurt dit tijdens natuurlijke verbrandingsactiviteiten, zoals bosbranden of vulkaanuitbarstingen. Maar het merendeel van de dioxinen en furanen wordt echter geproduceerd bij menselijke activiteiten zoals industriële verbranding, ongecontroleerde verbranding van gevaarlijk afval en medisch afval, het bleken van papier met chloor en andere routineactiviteiten zoals het verbranden van vuilnis. Dioxinen en furanen hebben een hele reeks toxische en biochemische effecten op de menselijke gezondheid: kanker, verminderde vruchtbaarheid, neurologische effecten, enz.

Tenslotte zijn pesticiden alle natuurlijke of synthetische chemische stoffen die in de landbouw worden gebruikt om verschillende soorten schadelijke organismen (ziekten, plagen en onkruid) te bestrijden, met uitzondering van producten voor medisch en diergeneeskundig gebruik. Deze term omvat dus fungiciden (voor de bestrijding van schimmels), insecticiden, herbiciden, acariciden (voor de bestrijding van mijten) en mollusciciden (voor de bestrijding van weekdieren: naaktslakken, slakken, enz.). De overdrachtsmechanismen van bestrijdingsmiddelen zijn talrijk: zij circuleren in de lucht, de bodem, het water door afspoeling, infiltratie, vervluchtiging, absorptie etc.

Hoe zit het met zware metalen?

In plaats van de term “zware metalen”, die geen wetenschappelijke of juridische waarde heeft, wordt nu de voorkeur gegeven aan de term “metalen sporenelementen” (MSE‘s). Zware metalen worden in het algemeen aangeduid als natuurlijke metaalelementen, metalen of in sommige gevallen metalloïde elementen die gekenmerkt worden door een hoge dichtheid, groter dan 5 gr/cm³. Alle metalen sporenelementen zijn van nature in sporenhoeveelheden in de bodem aanwezig, maar over het algemeen in zeer kleine hoeveelheden. Veel “zware metalen” zijn nuttig voor het leven, zoals ijzer voor zuurstoftransport. Zij worden echter giftig wanneer zij een bepaalde concentratie overschrijden. Bovendien hebben vier van de MSE’s geen heilzame rol voor ons lichaam en kunnen zij integendeel ernstige ziekten veroorzaken, deze metalen zijn kwik, lood, nikkel en cadmium.

MSE’s kunnen aanwezig zijn in stof dat vrijkomt bij verbrandingsovens, autoverkeer, metaalfabricage en -verwerkingsactiviteiten, afvalverbranding, enz. Drie sectoren zijn verantwoordelijk voor meer dan 90% van de emissies van zware metalen in Wallonië, namelijk de industrie, het vervoer en de residentiële sector.

Wat is het nut van het analyseren van deze verontreinigende stoffen?

De problemen die verband houden met verontreinigende stoffen zijn talrijk en hebben soms verstrekkende gevolgen: slechte luchtkwaliteit, bodemverarming, waterverontreiniging, aantasting van de biodiversiteit, enz.

Daarom voert BeeOdiversity, op vraag van klanten, via BeeOmonitoring, milieuanalyses uit in verschillende sectoren: vastgoed, landbouw, industrie, steden, watersector, enz. Elke klant heeft dus andere behoeften, in een andere context.

BeeOdiversity stelt voor deze verontreinigende stoffen te bestrijden door op het terrein bijenkorven te plaatsen. Door stuifmeel te verzamelen en te analyseren kunnen alle aanwezige verontreinigende stoffen worden geïdentificeerd, zonder dat men zich beperkt tot enkele in het bijzonder.

BeeOmonitoring breidt de geografische dekking uit tot 700 ha, waardoor de impact op de site(s) en de omgeving op een meer territoriale schaal kan worden beoordeeld, rekening houdend met de impact op de stakeholders. Zoals we gezien hebben, tonen bepaalde specifieke kenmerken van families van verontreinigende stoffen aan dat ze niet altijd statisch en plaatsgebonden zijn

De identificatie van de verontreinigende stoffen die op het studieterrein aanwezig zijn en hun oorsprong maakt het vervolgens mogelijk actie te ondernemen: er kunnen verbeteringsmaatregelen worden aanbevolen en uitgevoerd met een coöperatieve en constructieve aanpak. BeeOdiversity helpt zijn klanten ook om het herstel van de biodiversiteit in hun strategie te integreren om bijvoorbeeld hun producten, hun positionering, het welzijn van hun personeel, hun relaties met de plaatselijke gemeenschap, hun certificerings- en vergunningsaanvragen, enz. te verbeteren.

Voor meer informatie over BeeOdiversity kunt u contact met ons opnemen.

article suivant